گشت ارشاد جدید | اصولگرایان بر سر کیفیت برخورد با بیحجابی اختلافنظر دارند | لایحهٔ حجاب دولت یا همین طرح نور نیروی انتظامی؟
رویداد۲۴ | میثم سعادت: اختلاف میان رسانههای اصولگرا بر سر اولویت «طرح نور» یا «لایحه حجاب»، زمانی روشن شد که تجمعی در شهر قم در دفاع از «طرح نور» اجرا شد. در این مراسم، که از سوی خبرگزاری مهر، ارگان اطلاع رسانی وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی، پوشش داده شد، فرمانده نیروی انتظامی سخنرانی کرد و حضار که لباس نظامی پوشیده بودند، شعارهایی در دفاع از نیروی انتظامی سر دادند. مهر این مراسم را «اجتماع بزرگ مردم قم در حمایت از اجرای طرح حجاب و عفاف و نزاجا با حضور فرمانده نیروی انتظامی کشور» توصیف کرد. در این مراسم نوشتههایی انتقادی از آنچه «کم کاری دولت رئیسی» خوانده میشد، در دست حاضران بود.
ماجرای دعوای طرح نوریها و لایحه حجاب و عفافیها چیست؟
نیروی انتظامی از ۲۶ فروردین طرح تازهای را برای برخورد با زنانی که تن به حجاب اجباری نمیدهند، شروع کرده است. این طرح که بسیاری آن را گشت ارشاد جدید میخوانند، با نام رسمی «طرح نور» اجرا میشود. تحولات روزهای گذشته نشان میدهد دولت با این طرح همدل نیست. همزمان لایحه دولت برای برخورد با حجاب در دستور کار مجلس قرار دارد که گویا دولت به انجام آن تمایل بیشتری دارد.
وبسایت رجانیوز، روز دوم اردیبهشت در گزارشی علیه طرح نور نوشت: «در حالی که لایحه مصوب حجاب منتظر تایید و ابلاغ است، طرح نور یا همان گشت ارشاد سابق مجدداً به اجرا گذاشته میشود. کدام طرح نور؟ طرحی که در واقع گشت ارشادی است که توسط همین مجری تعطیل شده است. با چه منطقی؟ با کدام بهبود؟ با کدام تفاوت؟ نمیدانیم.»
این وبسایت ادعا کرده است «تلاشهای گستردهای علیه لایحه/قانون حجاب به ویژه در پیامرسان ایتا به عنوان محل توزیع محتوای بخشی از بدنه انقلابی شدت میگیرد.» به نوشته این وبسایت «مهمترین محور این تلاشها، طرح این ادعاست که لایحه حجاب قرار است طرح نور را تضعیف کند و دست متخلفان را برای هنجارشکنی باز کند. فارغ از کذب/نادرست بودن چنین ادعایی، ایجاد و برجستهسازی رقابت کاذب میان لایحه حجاب و طرح نور، همچون برخی اجتماعات و رفتارهای میدانی نادرست، بخشی از طراحی ناپختهای است که سعی دارد بدنه جریان انقلابی را در مسأله حجاب نسبت به دولت و در لایه بعد، کل حاکمیت بدبین کند.»
بیشتر بخوانید:
نگاهی به لایحه حجاب و عفاف: چقدر دست شما برای فیلم گرفتن از زنان باز است؟
جریمههای لایحه حجاب و عفاف چقدر برای دولت درآمد دارد؟ +جدول
گروههای سیاسی ابتدای انقلاب چه موضعی نسبت به قانون حجاب اجباری داشتند؟
از سوی دیگر، مدیرمسئول روزنامه کیهان از جمله کسانی است که لایحه حجاب دولت را نپسندیده و فکر میکند این لایحه، طرح نور را تضعیف میکند. حسین شریعتمداری در سرمقاله کیهان نوشته «متاسفانه در «جانمایه» لایحه که قرار است خروجی آن پیشگیری از پدیده پلشت و عفتسوز بیحجابی باشد، تغییر چندانی دیده نمیشود و کارآمدی لایحه را کماکان در هالهای از تردید و ابهام باقی میگذارد.»
مشخص نیست چرا رجانیوز و کیهان که مظهر رسانههای تندروی ایران هستند، حالا در مسئلهای راهبردی به نام حجاب با هم تا این اندازه اختلاف پیدا کردهاند، اما مشخص است که این اختلاف بین لایههای مختلف مدیران ردههای ارشد کشور وجود دارد و هر گفتار و اظهارنظری، با واکنش سریع کاربران فضای مجازی به خصوص طیف مشهور به ارزشیها روبرو میشود.
روزنامه همشهری هم در سرمقاله خود به این مسئله اشاره کرده است و از تکرار روشهای گذشته انتقاد کرده و خواستار خلاقیت شده است. این روزنامه در شماره روز سه شنبه خود نوشته «واقعیت این است که نظام حکمرانی ما هنوز به اندازه رشد مردم غنا نیافته است. نظام حکمرانی ما هنوز تصور میکند مردم یعنی صندوق رأی و خلاص. فضای مجازی با همه آسیبهایش باعث شده است مردم به شکل ناخواسته قدر و منزلت پیدا کنند. جبر روزگار کمکاری ما را جبران و به تحقق مردمسالاری بهمثابه آرمان انقلاب اسلامی کمک کرده است. اینجاست که باید قدر دانست، اما باید متناسب با این تحول خودمان را مهیا سازیم. یکی از مهمترین مقدمات نیز همین ساحت هنر در سیاست است... اینکه در مواردی گویی بین حاکمیت و مردم یک زبان بیگانه حاکم است، به همین دلیل است؛ چون سهمی برای خلاقیت در سیاستورزیمان قائل نیستیم. اساسا زبان هنر و خلاقیت را بلد نیستیم. هر تصمیمی که بدون خلاقیت باشد محکوم به شکست است.»
موضع دولت رئیسی و قوه قضاییه اژهای درباره طرح نور چیست؟
ظاهرا دولت با وضعیت فعلی گشت ارشاد موافق نیست و بیشتر به دنبال لایحه خود است و روزنامه ایران هم چند روز قبل در سرمقاله خود نوشته بود «خبر تاییدشده حاکی است که در هفته گذشته، رییسجمهوری درپی دریافت گزارشهایی از برخی برخوردهای نامناسب، تذکرهای مؤکدی به دستاندرکاران این امر داده و تاکید کرده هرگونه اقدام در این زمینه باید کاملاً در مدار قانون باشد، ضمن اینکه دادستانها نیز طبق قانون موظفند بر اقدامات ضابطان که تحت نظر آنها اِعمال قانون میکنند، نظارت کنند.»، اما وزیر کشور خیلی جدی از عملکرد نیروی انتظامی دفاع میکند.
محسنی اژهای هم در قوه قضاییه از جمله حامیان برنامههای اخیر نیروی انتظامی است. او به صراحت گفته است چنانچه دستگاهی به وظایف قانونی خود در هر حوزهای از جمله عفاف و حجاب، عمل نکرد و یا کم عمل کرد، این امر، رافعِ مسئولیت و وظایف دستگاههای دیگر نیست؛ فیالمثل، پلیس نمیتواند بگوید، چون سایر دستگاههای مسئول در امر اقتصادی و معیشتی و فرهنگی به وظایف خود عمل نکردهاند، پس من هم در مقابله با جرمِ سرقت، به مسئولیت خود عمل نمیکنم!
اختلافات بین جریانهای مختلف اصولگرا همیشه وجود دارد. یکی از چهرههای موثر این جریان چندی پیش گفته بود اختلافات در جریان رقیب بر سر مسائل بنیادی است، اما اختلاف بین اصولگرایان بر سر اشخاص است. چنانچه مثلا نمیتوانید تفاوت آشکار بین اصولگرایان طیفهای مختلف مجلس پیدا کنید. اما این بار مشخص نیست مصداق مورد اختلاف اصولگرایان کدام «چهره» و کدام «کرسی» است؟ آیا عملکرد وحیدی در وزارت کشور محل مناقشه است یا اتفاقات را باید در موقعیتی بالاتر جستجو کرد؟ فراموش نکنیم شروع این مناقشات با انتقاد یکی از چهرههای وابسته به دفتر رهبر انقلاب شروع شد که در توییتر نوشته بود «به تازگی برخی مسئولان بهدلیل کارهای بیقاعده تذکر دریافت کردهاند»، اما بعضی دیگر از چهرههای وابسته به همان رکن، از او انتقاد کردند و صحت این ادعا را زیر سوال بردند.
دلیل اختلاف هر چه که باشد، یک مسئله مشخص است، در بالاترین سطوح اتاق فکرهای جریان اصولگرا، اختلاف نظر جدی در مسئله حجاب وجود دارد.